Sinir Kontrolü Sinir kontrolü, insanlarda etkili olan ve fizyolojik ile biyolojik değişimlere yol açan bir duygudur. Bu duygu, hafif seviyelerden şiddetli tepkilere ve başkaldırmaya kadar uzanabilir. Sinirlendiğimizde kalp atışlarımız hızlanır, kan basıncımız yükselir ve adrenalin ile noradrenalin gibi hormonlarda artış meydana gelir. Sinirlenme, bir insana, bir olaya veya can sıkıcı herhangi bir soruna karşı ortaya çıkabilir. Sinirlenmek sağlıklı kişilerin de yaşayabileceği bir duygudur ve bu duygu kişiye hem dost hem de düşman olabilir. Eğer sinir kontrolü sağlanabilirse, yaşamda oldukça yararlı etkileri olabilir. Çünkü sinir, yani öfke, haksızlıklara karşı koymaya, ayakta kalmaya ve değişim yapma zamanının geldiğini belirlemeye yardımcı olan önemli bir duygudur. Sinirlenildiğinde kişinin nasıl davranacağı tamamen kendi seçimine bağlıdır. Bunun şiddete dönüşmesi oldukça hatalıdır, çünkü bu sadece bir duygudur. Sinir kontrolünün yapılamaması, iş ve aile düzeninin bozulmasına, madde bağımlılığı gibi önemli alışkanlıklara, boşanmaya ve eşe şiddete yol açabilir. Stresli bir yaşamın etkisinde kalan insanlar, iş yaşamının yükü altında ezilenler ve zor koşullara maruz kalanlar kendilerini sinirlenmekten alıkoyamazlar. Sinirlenmenin altında kişinin kendi için önemli olan değerleri kaybetme korkusu da yatabilir. Bunlar arasında para kaybetme, sevilen bir kişinin kaybı, gurur, onur kaybı ve zaman kaybı gibi etkenler olabilir. Sinirlenerek dışa vurulan enerji patlamasıyla kişi her şeyin üstesinden geleceğini düşünebilir, her engeli aşabileceğine inanabilir. Ancak sinirlenmenin hangi sonuçlara varacağı düşünülmediğinden, ulaşılan sonuçtan pişmanlık duygusu oluşur. Sinirlenmenin fiziksel bir saldırıda enerji verdiği düşünülebilir, fakat bu genellikle daha fazla stres yaşanmasına yol açar. Sinirlenmek çok sık yaşandığında, kalp krizi ve diğer kalp hastalıklarının en önemli nedenidir. Kişi sinirlendiğini ne kadar doğru ifade ederse, sinir kontrolünü sağladığı söylenebilir. Yani saldırganlık içermeyen, kişiye ve çevresindekilere zarar vermeyecek biçimde duygunun ifade edilmesi sinir kontrolü yapıldığını gösterir. Bunu yapabilmek için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Ancak burada kişilik yapısı, yaşam tarzı gibi etkenler öne çıkmaktadır. Sinirlenme kontrolden çıktığı zaman, yıkıcı bir duygu haline gelir. Sinir kontrolü yaparak, iş ve özel yaşamdaki olumsuzluklara tarafsız tepki vermeyi öğrenmek, her olayı süzerek değerlendirmek ve ön yargılardan kurtulmak mümkündür. Sinir Kontrolü Yöntemleri Nelerdir? Bilişsel Yöntemler Bu yöntemler, kişiyi kışkırtabilecek olan her şeyle yüzleşmeyi ve bu etkilerden kaçınmasını sağlar. Bu şekilde kışkırtıcı olaylara farklı açıklamalar getirilmesi ve doğru tepkinin verilmesi sağlanır. Sinirlenince insanların kendi yönergelerini uygulaması ve sinir kontrolü yapmasını öğrenmeleri zor değildir. Gelişebilecek olayların tahmin edilmesi ve hareketlerin buna uygun yapılması gerekir. Olumlu olanları tekrarlamak ve ders çıkarmak çok önemlidir. Duyusal Yöntemler Sinirlenme sırasında vücudun verdiği tepkilerin iyi öğrenilmesi, gelen fiziksel uyarıların azaltılması ve aynı zamanda duygu ve düşüncelerin azaltılması gerekir. Bunlara karşı yeni bir uyarılma oluşturulması için, sinir ipucu olarak kullanılmalıdır. Sinirlenildiği zaman fiziksel uyarıyla oluşan enerji, üretim için kaynak haline getirilmelidir. İletişim Kişilerin atılgan davranması onlara ihtiyaçlarını ve haklarını ifade etmesini öğretecektir. Dinlemeyle iletişim kanalları açık olmalıdır. Kişiler arasındaki çatışma fikir birliği sağlanarak çözülmelidir. Eğer karşınızdaki kişiyi överseniz, savunmacı davranmasını önlersiniz. Duygusal Yöntemler Duyguların ifade edilmesi, farkında olunması ve olumlu tepki yaratılması sinir kontrolünü sağlayabilir. Kişi olumlu olursa, etrafında bulunanlar da olumlu davranışlar sergileyecektir. Davranışsal Boyut Kişi öfkeli davranışlarını bilir, olumsuz olanları değiştirir, sinirlenmesinin sebeplerini, kendi hareketlerini ve sonuçlarını öğrenebilirse, sinir kontrolünü daha rahat yapabilir. Sinir Kontrolü İçin Neler Yapılabilir?
|