Elde sinir sıkışması, el bileğinde ağrı, uyuşma ve karıncalanma gibi belirtilerle kendini gösteren bir durumdur. Bu durum genellikle karpal tünel sendromu olarak bilinir. El bileğinde bulunan medyan sinirin geçtiği tünel, karpal tünel olarak adlandırılır. Bu dar tünelin çevresinde ve zemininde karpal kemikler bulunur. Boyundan ele doğru inen medyan sinir, U biçimindeki yatakta karpal ligament bağ ile örtülüdür. Bu bağın altında sinirin sıkışması, karpal tünel sendromuna yol açar. Medyan sinir, elde baş parmağın, işaret ve orta parmağın hareketlerinden ve duyusundan sorumludur. Tendonlarla beraber medyan sinir, parmakların hareket etmesini sağlar. Elde sinir sıkışması, karpal tünelde bulunan bağ dokularının, tendonların ve transvers karpal ligamentin kalınlaşması nedeniyle medyan sinire baskı yapması sonucu meydana gelir.

Elde sinir sıkışması durumu, sinirlerin altındaki elektrik iletiminin azalmasına yol açtığı için, bu bölgedeki kaslarda erime olabilir. Beyinden aldığı emirleri taşıyan sinirler, bu emirleri vücuda ve deriden hissedilen üst merkezlere kadar ulaştırır. Bu görevin sağlıklı bir şekilde yerine getirilebilmesi için sinirlerin sağlam ve güçlü olmaları gerekir. Sinire herhangi bir baskı olduğunda, iletimde sorunlar yaşanır ve bu durumda sinir hücreleri ve liflerinde kayıplar meydana gelebilir. Eğer geri dönüşüm sağlanmazsa sinir lifleri ölür ve kasların alacağı uyarılar engellenir. Bu, kas kasılmalarına, güç kaybına ve ciltteki his kaybına kadar ilerleyebilir.

Elde sinir sıkışması, el bileğinde olabileceği gibi başka bölgelerde de olabilir. Boyundan ele kadar uzanan medyan sinirin sıkışmasıyla yaşanan bu sorun, diğer sinir sıkışmalarında olduğu gibi ne kadar uçta meydana gelirse hasarın geri dönüşü o kadar zor olur. Yani sinir sıkışması boyun kısmında oluşursa, el bileğinde olduğundan daha kolay tedavi edilebilir. Elde sinir sıkışmasının en önemli nedenlerinden biri, elin gereğinden fazla kullanılmasıdır. Özellikle kişinin yaptığı meslek nedeniyle elini sürekli kullanmak zorunda olanlar risk altındadır. Bilgisayar başında klavye ile yazı yazanlar, oya ve dantel yapanlar, dokuma tezgâhında çalışanlar mesleki olarak elde sinir sıkışmasına maruz kalabilirler. Bunun dışında vücuttaki hormonal değişimler, şeker hastalığı, romatizma, tiroit gibi rahatsızlıklar, genetik etkenler ve yaşın ilerlemesi elde sinir sıkışmasına neden olabilir.

Elde sinir sıkışması, medyan sinirin uzandığı alan boyunca herhangi bir yerde meydana gelebilir. Bu durum, elde uyuşukluk, ağrı, karıncalanma gibi belirtilere neden olur. Sinirin sıkıştığı alana göre bu belirtiler farklı derecelerde ortaya çıkabilir. Bazen sadece bir belirti hissedilebilir. Ağrı omuz ve dirseği etkileyebilir. Medyan sinirin etki alanında olan orta parmak, baş parmak ve işaret parmağında elektriklenme ortaya çıkabilir. Hastalar ellerini aşağıya sarkıttıkları zaman önemli derecede rahatladıklarını gözlemleyebilirler. Bu, sinirin sıkıştığı yerde rahatlamasıyla hissedilen bir etkidir.

Bu belirtiler elde sinir sıkışmasının olduğunu gösterir. Bunlardan birisi bile olsa, mutlaka doktora gidilmelidir. Buna ne kadar erken müdahale edilirse, tedavisi yapılırsa kasların zarar görmesi engellenir. Başlangıçta hafif olan belirtiler giderek ağırlaşır. Daha çok dinlenme esnasında yani gece yatınca belirtiler daha belirgin şekilde hissedilir. Gündüzleri de araç kullanma, kitap okuma gibi herhangi bir aktivite sırasında ortaya çıkabilir. Hastalarda eldeki sinirin sıkışması sakarlık sorununu gündeme getirebilir. İlerledikçe eldeki kaslarda zayıflama etkisi ortaya çıkar.

Elde sinir sıkışmasının tanısı, hastanın şikayetlerinin derecesine ve verdiği bilgiler ışığında yapılan muayene ile konulabilir. Buna göre el kaslarının etkilenmesine, güç kaybına, uyuşma ve karıncalanma hissine, parmaklarda yarattığı duyu kaybına göre teşhis konulabilir. Kesin tanı için eldeki sinir iletimi ve kemiklerin görüntülendiği EMG testiyle, röntgen tetkikleri yapılabilir.

Öncelikle tedavide hastalarda sinir sıkışmasına neden olan etkenler ortadan kaldırılmaya çalışılır. Buna rağmen şikayetlerin devam etmesi durumunda en son çare olarak cerrahi müdahale yapılarak sinirin üzerindeki bası ortadan kaldırılır. Hastalara uygulanan fizik tedavi ile elin çalışması için uygun egzersizler yapılır. Egzersizler elde sinir sıkışmasına yol açan hareketin aksine hareketlerle uygulanır. Cerrahi girişim, lokal anesteziyle medyan sinirin gevşetilmesi esasına göre uygulanır. Siniri sıkıştıran kılıf kesilerek sinir hücrelerinin rahatlaması sağlanır. İlk günlerde elde ağrı ve şişlik olabilir. Yaklaşık 1-2 haftada elin dinlendirilmesi sayesinde hastada tam iyileşme sağlanır. Ancak 6 ay kadar elde uyuşma ve karıncalanma gibi belirtiler ara ara olabilir. Bu süreçte el hareketlerinin özenli bir şekilde yapılması tavsiye edilir.