Organizmada bulunan diğer tüm organların yönetilmesi ve düzenlenmesini sağlayan sisteme sinir sistemi denir. Bu sistemi çeşitli uzantıları bulunan sinir hücreleri oluşturur. Ayrıca bu sinirler aldıkları uyarımları vücudun çeşitli bölgelerine iletirler. Böylece sinirler organizmalara cevap verebilirler. Sinir sisteminin tek görevi bu değildir. Bazen bu uyartılara yavaş veya hızlı cevap verebilirler. Yani organizmayı en uygun hale getirerek organlara harekete geçmeleri için emir verir.

Süngerler dışında çoğu çok hücreli organizmada bulunan sinir sistemi, çok fazla karmaşık bir yapıya sahiptir. İçinde oynatıcı, duyurucu ve sempatik iplikler bulunur. Bu sinirler omurlara göre adlandırılmıştır. Sinir sistemi, beyin-omurilik sistemi ve sempatik sistem olmak üzere ikiye ayrılır. Omurilik sistemi de merkezi ve çevresel sinir sistemi olarak ikiye ayrılır.

İsteğimiz dışında çalışan sempatik sinir sistemi, akciğer, kalp, bağırsak, mide organlarının çalışmasını sağlar ve damarları daraltıp genişletir. Bu nedenle bitkisel sinir sistemi de denir. Bu sistemin içinde iş bakımından ayrılan zıt iki sistem bulunur. Bunlardan biri kalbin çalışma hızını artırır, diğeri ise yavaşlatır. Böylece irademiz dışındaki organlar da idare edilir. Bunlardan birinin diğerinden üstün gelmesi sinir sistemi dengesini bozabilir. Besin dengesi de bu sinir sistemi tarafından düzenlenir. Hücrelerin gelişmesi ve büyümesinde de önemli katkıları bulunur. Beyin-omurilik sistemi dursa da sempatik sinir sistemi çalışmaya devam eder. Yani bitkisel hayata girmiş bir hastanın kalp, akciğer ve böbrekleri bu sistem sayesinde hala çalışmaya devam eder.

Sinir sistemini yöneten ve düzenleyen bu sistem, omurga ve kafatası sinirlerinden oluşur. Beyin, kafatasında bulunan en büyük sinirsel organdır. Girinti çıkıntı şeklinde olan beyin iki yarım küreden oluşur. Beyin ile kafatası arasında bulunan 3 katlı zar ile darbelere karşı beyin korunur. Milyarlarca sinir ağı hücresinden oluşur. Beyincik ise kafatasının arka-alt bölümünde bulunur. Yapısı beyine benzer ancak daha küçüktür. Hareketlerimizin dengeli olmasını ve kasların çalışmasını sağlar.

Bir diğer organ ise omurilik soğanıdır. Yüzeyi düz ve soğanı andıran bir şekli vardır. Bu organın en önemli görevi, istem dışı çalışan organları yönetmektir. Sırt kısmında bulunan omurilik ise yüzeyi düz olan sinir kordonundan oluşur. Kafatasında bulunan organlar ile diğer organlar arasındaki iletişimi sağlar.

Vücudu ağaç kökü şeklinde saran sinir liflerinin oluşturduğu bu yapı, milyonlarca nörondan oluşur. Çalışma esnasında çok enerji harcayan nöronlar, şekilleri bakımından üçe ayrılır. Bunlar; dentrit, akson ve gövdedir. Ara, duyu ve motor nöronları ise sinir sistemi ile organlar arasındaki uyarıları iletme görevini üstlenirler. Kızgınlık, sinir, üzüntü, korku ve öfke anlarında sinir sistemi bozulabilir ve birçok hastalığa neden olabilir.

Sinir hastalıkları ile uğraşan bilim dalı nörolojidir. Bunun yanında psikoloji bilimi de bu hastalıkların tedavisi ile ilgilenir. Bu hastalıkların en bilinenleri, Kore hastalığı, Parkinson hastalığı ve felçlerdir. Kol, bacak ve yüz iltihapları, menenjit, sara ve isteri gibi hastalıklar ise çevresel sinir sisteminin bozulmasından kaynaklı ortaya çıkmaktadır.